Milet İşi Motifi Nedir?

Anadolu Beylikleri ve Erken Osmanlı el sanatı ürünü olan seramiklerde sarf edilen milet işi ile ilgili size bilgi vereceğiz.

Milet işi seramikler ile ilgili Sarre, 1935 senesinde Beylikler Dönemi ürünleri olan seramikleri bu isimle adlandırmıştır. Ancak 1963 senesinde uygulanan İzmir Çini Fırınları Kazıları incelemesi ardından bu üretimin İznik’te gerçekleştiği meydana çıkmıştır. Milet işi, halkın gereksinimlerini karşılamak için uygulanan seri üretim seramikler olarak bilinmektedir. Erken Osmanlı ve Beylikler devrinde İznik, Bergama gibi illerde de görülmüştür. Genelde al renkli bir seramikten imal edilen Milet İşi, yumuşak, al ve özensiz hamurlu seramiklerden oluşmuştur.

Milet İşi Çini Çeşitleri

1. Böhlendörf Arslan bu çinileri iki gruba ayırır. İlk grupta, açılmış kahverengi hamurun mika katkılı ve ince , hantal durumda olduğu bunun Milet’te bulunan kilin özelliği olduğu söylem edilmiştir. Diğer grupta şayet açılmış kahverengi katışıksız bir hamurdan üretildiği açıklanmıştır. Bu seramiklerin kuvars katkılı türleri de bulunmaktadır.

Kobalt mavi renkteki seramikler de çok sık kullanılmaktadır. Kobalt mavilerin zaman içinde laciverte dönüştüğü bilinmektedir. Bununla beraber yeşil, firuze, kara, al ve manganez moru renkleri de kullanılmaktadır. Genelde bezemesinde üç usul kullanılmaktadır:

İlk teknikte çizilen desenlerin kontör içine alınması sağlanır.
İkinci teknikte konturların ince aletlerle kazınması sağlanır.
Son teknikte şayet kontursuz olarak ele alınan desen meydana çıkarılır. Fırça darbelerinden yararlanılır.

Çinilerdeki Form Tipleri

Milet işi seramiklerde çiçek, Rumi, yaprak, kırık dallar, palmet, yıldız, altıgen, rozet gibi pek çok değişik biçim yapılmaktadır. Geometrik bezemelerin kullanıldığı seramiklerin beraberinde kuş, balık gibi figürler de tercih edilmektedir.

Yapılan kazıların neticesinde meydana çıkan kaynaklarda değişik formların oluştuğu görülmektedir. Yayvan gövdeli, dışa çekik olan tabaklar kullanılmış ve genellikle büyük boyutlar dikkat çekmiştir. Serbest fırça figürlerinin beraberinde, balık figürleri de çok sık tercih edilmiştir. Küresel gövdeli halka kaideli, konik gövdeli halka kaideli, yayvan gövdeli ve global gövdeli kaseler, çukur ve konik gövdeli tabaklar kullanılmaktadır. Sadece tek bir motif değil, pek çok değişik motif ve bezemenin milet işi seramiklerde kullanıldığı görülmektedir.